Inventing on Principle

[Ragnor]

ılginç bir video'ya rastladım internette. Adam program yazarken yazdığınız programın eş zamanlı olarak çalışması gerektiği gibi bir amacı var. ılginç toollar hazırlamış bu amaç üzerine.

Derdini anlattığı video burada http://vimeo.com/36579366 uzun ama ilginizi çekeceğine eminim.

Bu videoyu izleyen bir elemanda bende yapabilirim böyle birşey diyip girişmiş koda, sonucu bu video da http://www.youtube.com/watch?v=7XUWpze_A_s&feature=youtu.be

Bana Endonun gösterdiği Rebol'ü anımsattı ama tabi çok daha farklı birşey. ılginç bir konsept ama ne kadar detaylı bir şekilde işlenebilir bilemiyorum. Sizin fikirleriniz nedir?

Edit:
Birde şimdi hatırladım vaktinde Skate'in bana gösterdiği bir program vardı Evaldraw idi sanırım adı, ona benziyor biraz ama daha efektif olmuş adamın hazırladığı.

[nightlord]

sahane otesi bir konusma. hayatimda izledigim en iyi tekno-kulturel konusmalardan biri (belki de birincisi)

simdi kendime bi "principle" aramaliyim. Daha dogrusu zaten icimde olani bulmaliyim

link icin tesekkurler ragnor.

[Hydrogen]

Gercekten enteresan. Etkileyici bir sey yapmis. Ve bu yaptigi seyi sadece anlatmak yerine, bunu yasama bakisin bir parcasi olarak sunmus.
Aslinda bircok yaratici insanin, bir seyler ortaya cikarirken, kafalarindaki niyetlerin derinligini basarili bir sekilde aktarmis. Guzeldi.

[skate]

Sanki Endo bu video'yu izledikten sonra bize "işte size yıllardır bunu anlatmak istiyordum" diyecek gibi hissettim.

Konuşma Randy Pausch'un The Last Lecture konuşmasının havasında, izleyiciyi tamamen kendine bağlayan ve sürekli "evet lan, di mi" dedirten, içinizde hiçbir muhalefet yaratmayan türden. Bu bakımdan çok taktir ettim Bret Victor'ı. ıçeriğine gelince, Ragnor'un da bahsettiği gibi daha önce bu derece detaylısı olmasa da belli bir seviyeye kadar örneklerini gördüğümüz türden çalışmalar. Ancak bunların hepsini bir araya getirip, felsefesiyle sunması süper olmuş. Adamın yaptığı şey Ken Silverman'in EvalDraw (ya da sonrada çıkan daha gelişmiş versiyonu olan PolyDraw) uygulamalarından daha öte birşey. Bu uygulamalarda özellikle "t" yani zaman parametresine hiçbir zaman bu kadar güzel eğilinmemişti. Flash'in timelineını kullanmakta inanılmaz zorlanan birisi olarak Bret Victor'ın modern teknolojinin nimetlerini sonuna kadar kullanan alternatif editörüne bayıldım. 3dsmax türü programlara da çok güzel uyarlanabilir.

Bu videoyu izledikten sonra ilk olarak aklımda şu düşünceler uçuştu.

1) Videodaki örnekler son derece basit, peki daha kompleks projelerde bu toollar işe yarar mı? Örneğin 3d bir oyunda.

Hemen kendi sorumu cevapladım. ışe yarar! Çünkü 2d spritelar arkasında transparent iz bırakıyorsa 3d oyunda da illa ki transparent 3d karakterlerden onlarca kopya bırakmamız ve ekran kartını kasmamız şart değil (ki geometry shaderlar bu aşamada epey kullanışlı olabilir). Bunun yerine birer küp/küre tarzı primitif obje de kullanabiliriz.

2) Peki adamın örneklerindeki gibi javascript ile realtime oynaşma gibi bir geliştirme ortamları ciddi bir 3d oyunda mümkün olur mu?

Bunda da aklıma her geçen gün daha da gelişmekte olan WebGL türü projeler geldi. Birebir uyarlanabilir ve aynen de çalışır.

Yani örneklerin basit olması daha kompleks işler için kullanışsız olduğunu anlamına gelmiyor. Biraz düşününce bu örneklerin işin temelini kapsadığını ve çok daha ileri seviye projelerde de bu yöntemlerden aynı derecede fayda edebileceğimizi öngörebiliyorum.

[endo]

skate: "işte size yıllardır bunu anlatmak istiyordum" demek isterdim ama ben bu kadar derin düşünmemiştim ne yalan söyleyim
aslında çok basit de olsa DrawConsole diye program yazmıştım geçen sene, herhangi hata olmadığı sürece yazdıklarını çizen, hata varsa da sadece "hata" yazan bi tool'du. çok primitive bi örneği olmuş bunun, ama bunu bi bakış açısı olarak düşünmemiştim.
çok güzel bi video ragnor, teşekkürler paylaştığın için.
nightlord, senin de konuyla ilgili daha detaylı bi yorumunu okumayı çok isterim.

[nightlord]

valla endo'cum bu video karsima, tam da "ben hayatimi ne yonde ilerletmek istiyorum? nedir ne degildir?" gibi sorular sordugum bir esnada cikti. o yuzden bendeki etkisi fazla oldu.

konusmanin ilk yarisinda yapilan demolar zaten kendi baslarina enteresanlar ve cok onemli "bakis acisi degisikligi" yaratma potansiyelleri var. Ancak beni asil vuran Larry Tesler ve Bret Victor orneklerindeki kendine misyon secme kavrami oldu. ozellikle de bu misyonlarin
- teknik bir konuda (politik olmayan)
- yeterince dar ve net ("kullanim kolayligi" veya "estetik guzellik" gibi fazla genis/bulanik/olculemez olmayan)
olmalari bana etkileyici geldi.

Boyle bir misyon insana acayip net bir gorus sagliyor. Yani bu Bret herhangi bir uygulamaya bakip:
- bunu kullanan kisi birsey mi yaratiyor (evet/hayir)
- evet ise yaptigi kararlarin yarattigi seye etkisini aninda gorebiliyor mu (evet/hayir)
- hayir ise ne yapilabilir.

diye uc soruyu cevaplayip aninda deger uretebiliyor. Yani ya hede ozelligini programa eklesek mi eklemesek mi falan degil. su uc soruyu sor sonunda ulastigin cevap "kesin ve garantili" olarak birilerinin hayatina deger katiyor.

ayrica sonuclarda basariyi olcmek de cok kolay. "yaptigim sey yaratici kisinin yaptigi degisikligin sonucunun aninda gorebilmesini sagladi mi saglamadi mi". eylem secimleri cok net, sonuc olcumleri cok net.

Yani bu his cok guclu bi his olmali. Dusun ki her gun 100lerce teknik karar aliyoruz. Kimisi iyi yerlere variyor kimisi kotu yerlere variyor. biz karari aldiktan cok sonra sonucunu goruyoruz. o zonucun iyi mi kotu mu oldugunu tam olcemeyebiliyoruz falan. hani %70'i %80'i iyiye varsa (faydali bi feature olsa veya biseylerin performansi artsa) mutlu oluyoruz. Bu adam ise her adimda hep "emege degecek" kararlar alabiliyor bu sekilde. Neredeyse yaptigi her eylem kendisine ve cevresine faydali. HER EYLEM HER KARAR

Bu tip bi yasayis ve meslek icra edis modunun nasil tatminkar olabilecegini dusunuyor ve heyecanlaniyorum. Bende bu kadar guclu bir etki birakmasinin sebebi bu oldu

[ssg]

videoyu sadece demolara kadar izleyebildim sonra isim cikti. demolar acayip etkileyici. ama rapid prototyping'in uretkenlik akiciligina (ve haliyle yaraticiliga) olumlu etkisi  zaten yeni bir sey degil. python'in, ide'lerin, rad tool'larin vs basarilarinin en onemli sebebi. adam bu konuda cok yaratici ve konsepti cok daha ileri goturen cozumler uretmis ama yeni bir paradigma yarattigini soylemek guc.

hayatla ilgili kararlarda cekirdek prensiplerimizi merkez almanin diger tum merkezlere kiyasla en tatminkar model oldugunu soyleyen de ilk kisi degil (covey, 1989). adamin bu yaraticiligi tetikleyen prensibinin ne oldugunu da izledigim kisimda anlamadim (interconnectedness mi diyordu?). ofiste bolune bolune video izleyince boyle oluyor. tam izleyeyim ben bi sunu

[skate]

@ssg: Video'yu sonuna kadar izlediğinde adam zaten Larry Tesler gibi birçok isme referans veriyor ve onların neleri bulduklarından, o güne kadar eksik olarak görülmeyen neleri eksik ya da iyileştirilebilir olarak görüp müdahele ettiklerinden bahsediyor. Adamın iddiası kesinlikle tamamiyle yeni bir prensip yaratmış olduğu değil, kendine bir prensip belirleyip o yolda ilerlemekten ve insanların o güne kadar sorun olarak görmediği şeyleri algılayıp, bunlara daha iyi çözümler üretmekten bahsediyor. Mesela kendisi insanların 70'lerden kalma alışkanlıklarla kod yazmaya devam ettiği, compile & run sürecinin gereksiz ve sonuçları görebilmek açısından çok sınırlayıcı olduğu, mecvut IDE'lerin yazılan kod parçasının bütünü nasıl etkilediği ile ilgili yeterince ipucu vermediği gibi konulara takılmış. Sonra bu yolda yürürken aynı şeyi elektronik devre şemaları, flash benzeri timelinelı animasyon toolları için de kullanarak bu prensibin hemen her alanda kullanılabileceğini gösteriyor.

[ssg]

evet punched card'lardan baslayan ornekleri gormustum. dedigim gibi adamin elde ettikleri cok etkileyici ister istemez "ne ictiyse aynisindan istiyorum" diyorsun.